Bagnoregio

In het hart van Italië, tussen de groene heuvels van Lazio en Umbrië, ligt een van de meest betoverende en ongewone dorpen van het land: Civita di Bagnoregio. Deze kleine middeleeuwse stad op een heuveltop is beter bekend onder de poëtische naam “la città che muore” – de stervende stad – vanwege de voortdurende erosie van de tufstenen rots waarop ze gebouwd is. Toch trekt Bagnoregio elk jaar honderdduizenden bezoekers aan, gefascineerd door de schoonheid, het unieke karakter en de mysterieuze vergankelijkheid van deze plek.

Een dorp op een broze rots

Civita di Bagnoregio werd gesticht door de Etrusken meer dan 2.500 jaar geleden. Door de eeuwen heen groeide het uit tot een welvarende middeleeuwse nederzetting. Maar vanaf de zestiende eeuw begon de stad langzaam te desintegreren. Aardbevingen, wind- en watererosie tastten de rots aan waarop Civita gebouwd is, waardoor de verbinding met de omliggende wereld afbrokkelde. Vandaag is de stad enkel bereikbaar via een smalle voetgangersbrug van ongeveer 300 meter lang (Ponte Fioio) die zich tussen twee heuvels spant. Het zicht op deze brug, met daarachter de verlaten stad op haar steile plateau, is even spectaculair als surrealistisch.

De betovering van stilte en geschiedenis

Eenmaal de brug overgestoken, betreedt de bezoeker een andere wereld. Civita is vrijwel autovrij en het ontbreken van moderne infrastructuur draagt bij aan de tijdloze sfeer. De stenen straatjes kronkelen zich tussen eeuwenoude huizen, kleine pleintjes en vergezichten die zich uitstrekken over de Valle dei Calanchi, een landschap dat gekenmerkt wordt door grillige erosievormen, zachte heuvels en diepe kloven.

De stad telt vandaag nog slechts een handvol vaste bewoners, maar hun inspanningen – samen met die van organisaties zoals Fondazione Città di Civita – hebben ertoe geleid dat de stad in stand wordt gehouden en toeristisch ontsloten is zonder haar authenticiteit te verliezen. Er zijn kunstenaarsateliers, kleine winkeltjes en regelmatig tijdelijke tentoonstellingen of culturele evenementen.

Wat te zien en te doen

Hoewel Civita di Bagnoregio klein is, valt er veel te ontdekken. Een van de blikvangers is de Porta Santa Maria, de hoofdpoort van de stad, geflankeerd door twee beelden van leeuwen die Romeinse krijgers verorberen – een verwijzing naar de vrijheid en onafhankelijkheid van de stad in vroegere tijden.

Het centrale plein, Piazza San Donato, is het kloppende hart van Civita. Hier bevindt zich de kerk van San Donato, oorspronkelijk gebouwd in de 7e eeuw en later meerdere malen gerenoveerd. Binnenin vind je nog sporen van Renaissancekunst, waaronder een fraai houten kruisbeeld dat wordt toegeschreven aan de school van Donatello.

Een ander opvallend gebouw is het Museo Geologico e delle Frane (Geologisch en Aardverschuivingsmuseum), dat inzicht geeft in de fragiele geologische situatie van Civita. Aan de hand van kaarten, maquettes en interactieve displays leer je hoe de erosie de stad bedreigt, en wat er wordt gedaan om deze erfgoedplek te bewaren voor de toekomst.

Wandel ook zeker naar de Tuinen van San Francesco Vecchio, een klein groen parkje aan de rand van de stad waar je een adembenemend uitzicht hebt op de omliggende valleien. De stilte die hier heerst is indrukwekkend, en laat je ten volle genieten van het trage ritme en de schoonheid van de plek.

Bagnoregio is een van die zeldzame plekken waar natuur, geschiedenis en esthetiek op unieke wijze samenkomen. Het is een stille getuige van vergankelijkheid, maar ook van veerkracht. Een plek die je niet alleen bezoekt, maar die je ook bijblijft.

Praktische tips voor je bezoek

• Toegang en ticket: Sinds enkele jaren wordt er entreegeld gevraagd om Civita te betreden. De opbrengsten worden gebruikt voor het onderhoud van de brug en de stad. Tickets zijn te koop aan het begin van de brug of online via de officiële website van de stad.
• Beste reistijd: De lente (april-mei) en de vroege herfst (september-oktober) zijn ideale periodes voor een bezoek. De temperaturen zijn mild en het landschap is op zijn mooist. In de zomermaanden kan het erg druk worden en vrij warm.
• Bereikbaarheid: Civita di Bagnoregio ligt op ongeveer 2 uur rijden ten noorden van Rome. Met de auto is de stad het makkelijkst bereikbaar. Je parkeert in het moderne Bagnoregio, van waaruit een shuttlebus of een wandeling je naar de voetgangersbrug brengt. Wie met het openbaar vervoer reist, kan een trein nemen naar Orvieto of Viterbo en vandaar een bus nemen naar Bagnoregio.
• Wandelschoenen aan: De brug is lang, hellend en niet overdekt. Zorg dus voor goede wandelschoenen en bescherming tegen zon of regen. Voor mensen met mobiliteitsproblemen kan de toegang lastig zijn; informeer vooraf naar mogelijke alternatieven.
• Combineer met andere uitstappen: Civita ligt in een regio rijk aan cultuur en natuur. Combineer je bezoek bijvoorbeeld met een uitstap naar het meer van Bolsena, een duik in de warmwaterbronnen van Bagni San Filippo, of een bezoek aan de indrukwekkende stad Orvieto, met haar gotische kathedraal en ondergrondse grotten. De vallei rondom Bagnoregio is bekend om zijn met steile kliffen bedekte landschap. Dit gebied is perfect voor wandelingen – prachtige uitzichten gegarandeerd!
• Website: Toeristische Dienst

Foto: Pixabay

Route (klik op het logo om routebegeleiding op te starten)
Bestemming: Parcheggio Civita di Bagnoregio