Assisi

In het groene hart van Italië, verscholen op de flanken van de Monte Subasio, ligt het middeleeuwse stadje Assisi. Wereldwijd bekend als de geboorteplaats van Sint-Franciscus, is deze kleine stad uitgegroeid tot een van de belangrijkste spirituele en culturele trekpleisters van Italië. Maar Assisi is veel meer dan alleen een bedevaartsoord. Met zijn indrukwekkend religieus erfgoed, eeuwenoude architectuur en panoramische ligging boven de Umbrische vallei, weet Assisi elk type reiziger te raken: pelgrim, cultuurzoeker, wandelaar of geschiedenisliefhebber.

Een rijke geschiedenis met Romeinse wortels

Assisi heeft een geschiedenis die ver teruggaat in de tijd. Oorspronkelijk gesticht door de Umbriërs, werd het later een Romeinse kolonie onder de naam Asisium. Resten uit deze periode zijn nog steeds zichtbaar in het stadsbeeld. De Tempel van Minerva, gelegen aan het centrale Piazza del Comune, is een van de best bewaarde Romeinse tempels in Italië en werd later omgevormd tot een kerk. Onder het plein bevindt zich een ondergronds Romeins forum, dat bezoekers kunnen verkennen en dat een intrigerend licht werpt op het leven in de oudheid.

Tijdens de middeleeuwen ontwikkelde Assisi zich tot een belangrijk religieus centrum. De strijd tussen de Ghibellijnen (keizersgezinden) en de Guelfen (pausgezinden) beïnvloedde de stad diepgaand. In deze context groeide Franciscus van Assisi op, zoon van een rijke lakenkoopman, die zijn wereldse leven opgaf om in armoede te leven en de boodschap van vrede en eenvoud te verkondigen. Zijn invloed op de stad is tot op vandaag tastbaar.

De basiliek van Sint-Franciscus

Het meest indrukwekkende gebouw van de stad is zonder twijfel de Basiliek van Sint-Franciscus (Basilica di San Francesco), die uit twee niveaus bestaat: een sobere benedenkerk en een rijkelijk versierde bovenkerk. De benedenkerk herbergt het graf van de heilige, gelegen in een eenvoudige crypte. Hier heerst een serene rust die sterk contrasteert met de levendige toeristische sfeer buiten.

De bovenkerk is wereldberoemd vanwege haar fresco’s van Giotto, die het leven van Franciscus verbeelden en tot de eerste voorbeelden van renaissanceschilderkunst behoren. Andere fresco’s in de basiliek zijn van de hand van Cimabue, Lorenzetti en Martini. Samen vormen ze een kunsthistorische schatkamer die jaarlijks duizenden bezoekers trekt, zowel religieuze pelgrims als kunstliefhebbers.

De basiliek werd in 2000 opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst, samen met andere belangrijke Franciscaanse locaties in de stad.

Meer religieus erfgoed

Assisi telt nog tal van andere religieuze bezienswaardigheden. De Basiliek van Santa Chiara is gewijd aan Clara van Assisi, stichteres van de Clarissenorde en vertrouwelinge van Franciscus. Haar lichaam rust in een crypte onder de kerk, en in het klooster wordt het beroemde kruis van San Damiano bewaard — het kruis dat volgens de overlevering tot Franciscus sprak.

Een andere belangrijke site is de San Damiano, een klooster net buiten de stadsmuren, gelegen in het groen. Hier verbleef Franciscus en schreef hij het beroemde “Zonnelied”. De eenvoud van de plek contrasteert met de grootse basilieken in de stad zelf, en biedt bezoekers een meer intieme ervaring.

Ook het Eremo delle Carceri, een klooster verscholen in het bos op de Monte Subasio, is de moeite waard. Hier trok Franciscus zich terug voor gebed en stilte. Het is bereikbaar via een pittige maar mooie wandeling, en eenmaal boven wacht een oase van rust.

Middeleeuwse charme en panorama’s

Assisi is een bijzonder goed bewaarde middeleeuwse stad, met smalle steegjes, boogbruggen, stenen huizen en torens. Het is grotendeels autovrij, wat wandelen door de stad zeer aangenaam maakt. Onderweg zijn er tal van pleinen, fonteinen en verborgen binnenplaatsen te ontdekken.

Wie houdt van uitzichtpunten, moet zeker de klim maken naar de Rocca Maggiore, een 14e-eeuws fort dat hoog boven de stad uittorent. Vanaf hier heb je een adembenemend uitzicht over de vallei van Spoleto tot Perugia. De Rocca zelf is gedeeltelijk te bezoeken en geeft een mooi beeld van de militaire architectuur van de middeleeuwen.

Praktische tips voor een bezoek aan Assisi

• Ligging en bereikbaarheid: Assisi ligt in Umbrië, ongeveer 25 kilometer ten oosten van Perugia. De stad is bereikbaar met de auto en per trein via het station Assisi-Santa Maria degli Angeli. Van daaruit rijdt er een bus of taxi de heuvel op naar het historisch centrum.
• Beste reistijd: Het voor- en najaar zijn ideaal om Assisi te bezoeken. In de zomer kan het druk en heet zijn, zeker rond religieuze feestdagen zoals 4 oktober (feestdag van Sint-Franciscus). April, mei, september en begin oktober bieden vaak aangename temperaturen en minder drukte.
• Wandelschoenen aanbevolen: De stad ligt op een heuvel en veel straatjes zijn geplaveid en hellend. Comfortabele wandelschoenen zijn absoluut aan te raden, zeker als je ook de omgeving of pelgrimsroutes wil verkennen.
• Toegankelijkheid: Assisi is grotendeels verkeersvrij. Er zijn parkeerplaatsen aan de rand van het historisch centrum, waaronder parkeergarage Parcheggio Mojano. Van daaruit kun je te voet of met een roltrap naar boven. Voor mindervaliden zijn delen van de stad lastig bereikbaar vanwege steile straatjes.
• Rugzak of kleine tas: Bij bezoek aan kerken is het handig om een kleine tas mee te nemen. Grote rugzakken zijn soms niet toegestaan, zeker niet in de Basiliek van Sint-Franciscus. Kleding moet aangepast zijn voor religieuze plaatsen (schouders bedekt, geen korte broeken of rokken).
• Tijd nemen: Assisi is geen stad die je gehaast moet verkennen. De sfeer vraagt om traagheid, stilte en aandacht. Neem de tijd om te dwalen, te zitten, te kijken — net zoals Franciscus het wellicht zelf zou aanraden.
• Wekelijkse markt: Zaterdag (08:00-13:00)
• Website: Toeristische Dienst van Assisi

Foto: via Wikimedia Commons

Route (klik op het logo om routebegeleiding op te starten)
Bestemming: Parcheggio Mojano